Om maar met de deur in huis te vallen: “Samenwerken doe ik ook het liefst in mijn eentje”. Als iedereen zou doen zoals ik dan zou de wereld in orde zijn. Of toch niet?
Bron: Richard de Hoop via LinkedIn
Een van de grote fouten die ik aanvankelijk als ondernemer heb gemaakt is, mensen aannemen die op mij lijken. Die dezelfde kijk op dingen hebben en door hetzelfde gemotiveerd raken. Een dergelijke homogene cultuur is gedoemd om te mislukken. Ik ben van nature een rasoptimist, ik zie in veel zaken een uitdaging en ik hou van veel variatie in mijn werk. De praktijk is iets anders: niet alles is mogelijk, er gaan dingen niet goed en om zaken op te bouwen en te continueren is routinewerk noodzakelijk. Ik vind dat lastig en mensen die zo denken vind ik ook lastig. Conclusie; om met lastige mensen om te gaan moet ik eerst leren met mezelf om te gaan.
Leer genieten van verschillen.
Het was in de 70’ dat Meredith Belbin zijn baanbrekende theorie rondom de teamrollen heeft ontwikkeld. Hij heeft toen ontdekt en aangetoond dat teams met een heterogene (karakter) samenstelling succesvoller zijn dan de meer homogene teams. Tot op de dag van vandaag is zijn theorie actueel en zet het je op een voorsprong als je ermee werkt. Je hebt enthousiastelingen nodig, kat-uit-de-boom-kijkers, teamleden die analytisch zijn en anderen die met hun hart kunnen en durven kijken. Daar waar de een met het grootste gemak risico’s neemt moet je een antagonist hebben die pijn in zijn buik krijgt van dergelijke avonturen en op de rem durft te trappen. Het leren genieten van deze verschillen en het leren omgaan met deze verschillen is noodzaak voor succes in de toekomst. Je krijgt tegenwoordig steeds minder tijd om steeds complexere zaken de baas te worden. Als je er in slaagt om verschillen tussen teamleden niet als lastig maar als een verrijking te gaan zien heb je meteen een concurrentievoordeel!
Zoals collega spreker Eilidh Milnes in haar boek: ”The diversity dashboard” zo mooi schrijft. “The most ordinary thing in the world is to see things through your own eyes. The most extraordinary thing is to see things through the eyes of others”.
Niemand wordt als valse noot geboren
Kom op, ook jij heb wel eens te horen gekregen dat je lastig was. Iemand vond jou arrogant, of juist verlegen, je was die twijfelaar of die drammer. It is all in the eye of the beholder. Hoe dan ook niemand wil opzettelijk de zaak verstieren…tenzij…
Muziekinstrumenten kunnen ontstemt raken. Dat ligt dan vaak aan de omgevingstemperatuur, de vochtigheid, slijtage etc. Ieder instrument heeft ook stemmechanieken waarmee de muzikant het weer kan stemmen. Bij ons is dat precies zo. Ook wij raken ontstemd als de omgevingsfactoren niet meewerken. Niemand is zo maar ontstemd. Daar is altijd een reden voor. De oplossing is dan ook simpel. Ga op zoek naar wat jou of jouw teamleden heeft ontstemd. Kijk of je het kan veranderen of aanpassen en zo niet; love it, get over it or leave it!
Er zijn ook muziekinstrumenten die lang verwaarloosd zijn. Die zijn van hot naar her gesleept, er is nooit onderhoud op gepleegd en vaak stonden ze ergens in een hoek zonder dat er naar werd omgekeken. Deze instrumenten zijn echt vals en heel erg lastig opnieuw te stemmen. Vaak is daar veel onderhoud voor nodig. Helaas vergaat het een aantal mensen in organisaties ook zo. Er is lange tijd niet meer naar ze geluisterd, ze kregen geen aandacht meer en leven van reorganisatie (waar ze niet om gevraagd hebben) naar reorganisatie. Natuurlijk heeft iedereen een eigen verantwoordelijkheid om aan de bel te trekken. Feit is, niet iedereen krijgt de kans om aan de bel te trekken (het wordt niet gehoord, de extravert heeft de introvert al ingehaald, de nieuwe leidinggevende heeft er geen boodschap aan etc.). Een hulpmiddel om hiermee om te gaan is het oppikken van signalen op de sabotagelijn. Mijn collega Jitske Kramer schrijft over dit door Lewis ontwikkelde diagnose instrument in haar nieuwe boek: “Deep democracy, de wijsheid van de minderheid”.Op het moment dat je niet gehoord wordt begint de eerste stap op de sabotagelijn met het maken van grapjes of snedige opmerkingen (hoe meer je getroffen wordt hoe sarcastischer je grappen of opmerkingen). De volgende stap op de sabotagelijn zijn excuses en smoesjes en via o.a. roddel en slechte communicatie, opzettelijk tegenwerken, vertragen, staken naar uiteindelijk terugtrekken en afsluiten. Kortom niemand sluit zich zo maar af. Daar heeft hij of zij eerst de hele sabotagelijn voor afgelopen en op deze manier eigenlijk keihard om aandacht en hulp geschreeuwd.
Dus vind je iemand lastig probeer dan eerst te ontdekken waar en waarom ze op de sabotagelijn staan. Zoek samen naar oplossingen.
Beginner, gevorderde, virtuoos
Er is niets zo ongelijk als ongelijken gelijk behandelen. Stel je voor; je buurjongetje of meisje begint met vioollessen en oefent iedere dag met openstaande ramen:-s Beginnende muzikanten klinken vaak vreselijk. Ze piepen, kraken, slaan te hard, spelen vals, blazen valse lucht…en toch is het talent al aanwezig! We vergeten maar al te vaak de weg die we zelf bewandeld hebben. De uren die wij in onze ontwikkeling hebben gestopt, de kont die we tegen de krib hebben gegooid en de blunders die we gemaakt hebben. En toch verwachten wij van stagiaires dat ze meteen met briljante ideeën komen (en anders laten we ze data entry werkzaamheden doen), dat nieuwe medewerkers binnen no-time productief zijn en dat bestaande medewerkers creatieve en proactieve ondernemers zijn (wel tegen een standaard salaris overigens). Beginners (nieuw in het werk of nieuwe taken) worden lastig als ze als gevorderde (medior level) behandeld worden en virtuozen (senior level) worden lastig als ze te veel met beginners moeten samenspelen (tenzij ze mentor zijn). Geef beginners daarom veel opbouwende kritiek, schenk ze vertrouwen, laat ze in hun eigen tempo groeien anders worden ze lastig. Zorg ervoor dat gevorderden uitdagende projecten krijgen, dat ze regelmatig feedback krijgen en ruimte krijgen om te oefenen en fauten te maken anders worden ze lastig. Virtuozen moeten de strengste leermeesters krijgen, veel kritiek en feedback, moeilijke, uitdagende projecten en andere virtuozen waarmee ze kunnen jammen en excelleren anders worden ze lastig. Heb duidelijke verwachtingen van elkaar en ben helder over je actuele status (beginner, gevorderde of virtuoos).
Aanspreken (met liefde)
Van alle “lastige” mensen waarmee ik tot nu toe te maken heb gehad (echte psychische aandoeningen buiten beschouwing gelaten) is mij een ding duidelijk geworden. Ze zijn geen van allen regelmatig (en met liefde) aangesproken op hun gedrag. Vaak zijn ze volledig onbewust wat hun gedrag met anderen doet of hebben ze goede redenen om ergens op de sabotagelijn te staan en zich dienovereenkomstig te gedragen. Omgaan met lastige mensen is vooral een kwestie van je verwonderen. Jezelf afvragen: Hoe zou het komen? Wat heeft iemand er toe aangezet? Wat is er gebeurt waardoor..? Het laatste wat ik zou willen dat we met z’n allen op de sofa gaan liggen. Ik ben er van overtuigd als we elkaar vaker zouden aanspreken, positieve feedback zouden geven en meer aandacht voor elkaar zouden hebben dat we minder lastige teamleden en collega’s zouden tegenkomen en een stuk effectiever zouden samenwerken!
Kom jij “lastige” mensen tegen die ik hierboven niet heb beschreven? Laat het me weten, wellicht kunnen we iets van elkaar leren.